San Francisco sempre foi a rúa do Garufa. Ata que o Garufa, que resultou ser un pub aerotransportable, foise a Riazor, ao baixo do antigo Valle-Inclán, aquel cine no que, xunto á entrada, dábanche unha fotocopia para que foses estudando a película antes de que se apagasen as luces da sala. Así que agora o pub da rúa San Francisco xa non se chama Garufa. Primeiro foi a Casa das Naufraguitas, que a min me soaba a un poema de Neruda ou así, e agora é o Vértebra, aínda que todo o mundo no barrio chámao «o de Rodrigo». Rodrigo o mesmo ponche unha cervexa que che vende unha kokedama, que son esas plantas que se cultivan sobre unha bóla de brión.
San Francisco tamén foi durante anos a rúa da tetería, que tiña tanto de tetería como de chamarilería ou gabinete de curiosidades. Alí un atopábase antigas bobinas de Telefónica facendo de mesita de centro ou redes e nasas varadas terra dentro, entre coxíns moriscos, lámpadas marabillosas e globos terráqueos.
Xa non está tampouco A Madame, que era un deses pubs de dúas alturas nos que os clientes podían aporrear o piano por quendas. Xusto fronte á Madame, agora pechada, no jardincillo que está pegado ao muro da Delegación de Defensa, hai un pedestal que sempre me ha intrigado. Polo menos desde os tempos do Garufa. Ou mesmo desde os tempos do Tambo, que foi outro local roquero, algo jevirulo polo que creo lembrar, da rúa San Francisco.
En fronte da porta pechada da Madame, onde colga o cartel de alúgase», hai un pedestal sen busto, sen estatua, sen prohombre nin gran benefactor. Contan os veteranos do lugar que sobre o pedestal houbo en tempos unha gran cruz de ferro forxado que, vítima da herrumbre e a intemperie, acabou sendo retirada. O caso é que aí segue a peana. Vacante, salvo cando algún gorrión pósase sobre a pedra para otear o horizonte ou buscar formigas.
Ás veces, ao pasar fronte ao pedestal, dáme por pensar a quen se podería pór alí amais . Por veciñanza, o seu sería un busto de Sir John Moore. Ou quizais da súa amada Lady Stanhope, para que polo menos puidésemos recoñecer a súa figura cando se apareza de madrugada en San Carlos. Ou mesmo de Rosalía, que foi veciña do barrio e ademais ten no xardín un poema de mármore sobre a tumba de Moore. Ou de Luis Seoane, que deixou a súa fundación a só uns pasos e ensinounos a pechar os ollos para ver máis lonxe. Pero logo, cando abro os ollos, vexo ao gorrión sobre a pedra e doume conta de que un pedestal baleiro é o mellor símbolo posible destes tempos eslamiados e descreídos. Porque o pedestal vacante da miña rúa, San Francisco, é o máis parecido que vin nunca a aquel escravo romano que lle rumoreaba ao oído aos xenerais vitoriosos: «Lembra que es mortal».